ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္

ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္
၁၉၃၆ခုႏွစ္ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ညြန္ ့ေပါင္းအစိုးရလက္ထက္တြင္ ကရင္အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသား အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ ႀကီး ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္မ်ားသည္
(၁) ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့(ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့)
(၂) ကရင္အမ်ိဳးသားသီိခ်င္း
(၃) ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ စသည္တို ့ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ႀကသည္၊၊
ဤေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားရရွိေသာအခါ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳက္ႀကီးသည္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ကရင္အမ်ိဳး သားမ်ားထံ “ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံ” ပံုစံမ်ားေရးစြဲ၍ တင္ပို ့ႀကရန္ေမတၲာရပ္ခံခဲ့သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသား အဖြဲ ့ ခ်ဳပ္ႀကီး ၏ ေမတၲာရပ္ခံခ်က္အရ အနယ္နယ္အရရရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားထံမွ အလံပံုစံေပါင္း တစ္ရာေက်ာ္ေရာက္ရွိလာခဲ့ သည္။ ။
ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ေရွာက္ရွိလာေသာ ကရင္အလံပံုစ့တစ္ရာအနက္မွ အလံပံုစံ ၁၂ ခုကို ပဏာမ အ ဆင့္ ေရြးခ်ယ္လိုက္သည္။ထိုမွတဆင့္ (၁၂)ခုအနက္မွစိတ္ႀကိဳက္(၃)ခုကို ထပ္မံေရြး ခ်ယ္ခဲ ့သည္။ ေနာက္ဆံုး(၃)ခုမွ အသင့္ေတာ္ဆံုးအႀကိဳက္ဆံုးတစ္ခုကို အတည္ျပဳေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ဤသို ့ေနာက္ဆံုးအတည္ျပဳေရြး ခ်ယ္လိုက္ေသာ အလံ မွာမန္းဘခင္(၀န္ႀကီးေဟာင္း) ေရးဆြဲေသာအလံ ပံုစံပင္ျဖစ္သည္။ ယခုတရား၀င္အတည္ျပဳသံုးစြဲ ေနေသာ အလံေတာ္သည္ ဤအလံပင္ျဖစ္သည္။
အနီေရာင္၊ အျဖဴေရာင္၊ အျပာေရာင္ သံုးေရာင္ျခယ္ေပၚတြင္ တက္သစ္စေန၀န္းႏွင့္ဖားစည္ပါရွိေသာ အလံသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံပင္ျဖစ္သည္။ ဤသို ့အနီ၊ အျဖဴ၊ အျပာ သံုးေရာင္ျခယ္ႏွင့္ တက္သစ္စေန၀န္း ဖားစည္ပါရွိေသာ အလံႏွင့္ပတ္သက္၍ အဓိပၸယ္္အႏွစ္သာရကို အလံပံုစံရွင္ မန္းဘခင္ သည္ ေအာက္ပါအတိုင္း အဓိပၸယ္ႏွင့္အႏွစ္သာရ ကို ေဖာ္ေဆာ္ထားေပသည္။
(၁) အလံေတာ္၏ အနီေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္ သူရသတၲိျပည့္စံုျခင္းကို ေဖာ္ေဆာ္သည္။
(၂) အလံေတာ္၏ အျဖဴေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ဘ၀ႏွင့္ စိတ္ထားမ်ားျဖဴစင္သန္ ့ရွင္းစင္ႀကယ္ျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
(၃) အလံေတာ္၏အျပာႏုေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေျဖာင္မတ္တည္ႀကည္ျခင္းႏွင္သစၥာရွိျခင္းကို ေဖာ္ ေဆာင္ထားသည္။
(၄) အလံေတာ္၏ တက္သစ္စေန၀န္းသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ လူမွဳေရးဘ၀တိုးတက္သာယာေရးကို ေဖာ္ ေဆာ္ထားသည္။
(၅) အလံေတာ္၏ ဖားစည္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္သာယာ၀ေျပာျခင္းကို ေဖာ္ေဆာ္ထားသည္။
ကရင္္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ကို လူထုအစည္းအေ၀းပြဲမ်ားႏွင့္ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ ကူးေန ့အခမ္းအနားမ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စုအလံေတာ္ႏွင့္ယဥ္တြဲ၍ စိုက္ထူႀကသည္။ ။

ကရင္အမ်ဳိးသားႏွစ္သစ္ကူးေန ့ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္း ၁၉၃၇
ဥပေဒၾကမ္းအမွတ္ - ၂၆ - ၁၉၃၇
နိဒါန္း၊ ၊ ၊ ကရင္အမ်ဳိးသားႏွစ္သစ္ကူးေန ့ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္းကုိ ထုတ္ျပန္လုိအပ္လွ်က္ရွိသည္။ ဤ
သုိ ့ ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေအာက္ပါအတုိင္း ျပဌာန္းလုိက္ပါသည္။
၁။ အမည္ ။ အက်ယ္အ၀န္းႏွင့္ စတင္ အာဏာတည္ေသာေန ့။
(၁) ဤဥပေဒကုိ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ အသိအမွတ္ျပျခင္း ဥပေဒ ၁၉၃၇ ဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။
(၂) ဤဥပေဒသည္ ဘုရင္ခံက ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္ေသာေန ့မွအစျပဳ၍ အထူးသျဖင့္ ယခုေၾကျငာေသာအခ်ိန္မွစ၍ ခ်က္ခ်င္းအာဏာတည္ေစရမည္။
(၃) ဤဥပေဒသည္ ၿဗိတိသွ် ျမန္မာႏုိင္ငံတ၀ွမ္းလုံးကုိ အာဏာသက္ေရာက္ေစရမည္။
၂။ ရွင္းလက္ခ်က္
(၁) ကရင္အမ်ဳိးသားဆုိသည္မွာ ၎တုိ ့၏အမ်ဳိးဇတ္၊ ဘာသာအယူ၀ါဒ၊ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္မႈတုိ ့ႏွင့္ မသက္ဆုိင္ဘဲ၊ အားလုံးေသာ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္မ်ား ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား၊ မိသားစု၀င္အႏြယ္တူလူမ်ဳိးမ်ားအားလုံးကုိ ဆုိလုိသည္။
(၂) ကရင္အမ်ဳိးသားႏွစ္သစ္ကူးေန ့သည္ အျခားေသာတုိင္းရင္းသား၊ ျပည္သူမ်ား၊ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ အထိမ္အမွတ္မ်ား၏ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့အတုိင္းပင္ အတိအက် အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ေကာင္းျမတ္ေသာႏွစ္၏ ပထမေန ့ ျဖစ္၏။ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန ့သည္ ျမန္မာျပကၡဒိန္၊ ျပာသုိလဆန္း (၁)ရက္ေန ့ႏွင့္ ဆီေလ်ာ္သည့္ အတုိင္း ကရင္ျပကၡဒိန္အရ (သေလး)လဆန္း(၁)ရက္ (သုိ ့မဟုတ္)(၂)ရက္တြင္ က်ေရာက္ေပသည္။ ႏွစ္သစ္အလုိ ့ ငွာ ဤ (သေလး)လ (ျပာသိုလဆန္း)(၁)ရက္ေန ့ က်ေရာက္ေသာအခါ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ အိမ္သစ္မ်ားကုိ တည္ေဆာက္ၾကသည္။ ပစၥည္းမ်ားကုိ အသစ္ျပဳျပင္ၾက၏။ ထုိ ့အျပင္ ေတာင္ကုန္းထူထပ္ေသာေနရာသစ္တုိ ့၌ ေတာင္ယာသစ္မ်ားကုိလည္း သတ္မွတ္ၾကသည္။ ဤေန ့မ်ားကုိ အားစလုံးေသာကရင္မ်ားက ေနရာတုိင္းမွာ အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ ရုပ္တု ကုိယ္ကြယ္သူကရင္မ်ားက နတ္မ်ားကုိ ကုိးကြယ္ပသျခင္း စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာကရင္မ်ားက ဘုရားရွိခုိးၾကျခင္း၊ ေက်ာင္းဇရပ္သြားျခင္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားထံမွ တရားနာျခင္း စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း။ ခရစ္ယာန္ဘာသာကရင္မ်ားက ဆုေတာင္းဘုရားရွိခုိးျခင္း စသည္တုိ ့အျပင္ သက္ဆုိင္ရာ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္မႈအလုိက္ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုအားလုံးသည္ ၾကီးစြာေသ ာ စည္းေ၀းျခင္းမ်ားျပဳလွ်က္ စုရုံးၾကေသာ ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ားကုိ ျပဳလုပ္ၾကေပသည္။ သုိ ့ျဖစ္၍ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ သမုိင္းတြင္ ဤေန ့မ်ားသည္ အၾကီးက်ယ္ဆုံးေသာ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေန ့မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ျဖစ္ေပၚလာပံု
၁၉၄၈ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၃) ရက္ေန ့တြင္ KNU ကရင္္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးက ဖဆပလ အစိုးရထံ ပရင္ျပည္ေပး ရန္ စာေရးေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ စာကို တလအတြင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၃) ရက္ေန ့ေနာက္ဆုံးထားျပီး ဖစပလ အစ္ိုရမွ KNU ထံ အေၾကာင္းျပန္ရန္၊ ျပန္စာမရရွိပါက (သုိ ့မဟုတတ္) ကရင္ျပည္ျပန္ေပးဖုိ ့ရန္ ျငင္းဆိုပါက ကရင္ အမ်ိဳးသားမ်ား ေျခတလွမ္း တက္လွမ္းမည္ဟု ပါရွိပါသည္။ ကရင္ျပည္ေတာင္းဆိုစာ ပိုမိုေလးနက္ေစရန္ ေဖေဖၚ၀ါရီ လ (၁၁)ရက္ေန ့၌ ျမန္မာတျပည္လုံးရိွ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားအားလုံး ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ျမိဳ ့ေပၚတက္ ကရင္ လူဆႏၵျပပြဲ က်င္းပရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့ တြင္ ျမန္မာျပည္တျပည္လုံးရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားျမိဳ ့ေပၚတက္၍ ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲ က်င္းပေလသည္။
ေအာက္ျမန္မာျပည္ ကရင္အမ်ားစု ရွိရာေဒသမ်ားတြင္သာမက ေျမာက္ဖက္ျမစ္ၾကီးနားမွ ေတာင္ဖက္ျမိတ္ျမိဳ ့အထိ၊ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ နမ့္ခမ္း၊ ကြတ္ခိုင္၊ လားရႈိး၊ ေတာင္ၾကီး၊ က်ိဳင္းတုံ၊ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းတြင္ မိတၳီလာ၊ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း စသည္ျဖင့္ တျပည္လုံးတြင္ ဆႏၵျပၾကသည္။ ရန္သူဖဆကလမွလည္း ျခိမ္းေျခာက္ေႏွာက္ယွက္ တား ျမစ္ျခင္းကို အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သို ့ေသာ္ ေႏွာက္ယွက္တားျမစ္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားမွ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး (၂) ရက္၊ (၃) ရက္ခရီးမ်ားခ်ီတက္၍ ဆႏၵျပရာ ကရင္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း (၄)သိန္းေက်ာ္ အသံတိတ္ ဆႏၵျပ၍ ထိုေန ့ရက္အထိ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ အၾကီးမားဆုံး ဆႏၵျပပြဲျဖစ္ခဲ့သည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားမ်းသည္ ေၾကြးေၾကာ္သံ (၄) ခ်က္ျဖင့္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။
(၁) ကရင္ျပည္ခ်က္ျခင္းျပန္ေပး၊ (၂) ကရင္တက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္
(၃) လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုဏ္း အလိုမရွိ၊ (၄) ျပည္တြင္းစစ္အလိုုမရွိ
စသည့္ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားပါေသာ ပိုစတာမ်ား ကိုင္စြဲျပီး ျမိဳ ့မ်ားအတြင္းလွည့္လည္၍ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအသံတိတ္ ဆႏၵျပၾက ရာ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ စည္ကမ္းအရွိဆုံး ဆႏၵျုပပြဲအျဖစ္ သမိုင္းတြင္ရစ္ခဲ့သည္။ ဤႏုိင္ငံေရး ေၾကြးေၾကြာ္သံမ်ား သည္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအေနႏွင့္အျခားလူမ်ားနည္းတူ အမ်ိဳးသားတနး္တူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကိုလုိလားေၾကာင္း ျပည္တြင္းစစ္ကိုမလိုလားေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးျပသနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းႏွင့္သာ တရားမ်ွတစြာ ေျဖရွင္းလိုေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ကရင္ကံၾကမၼာကရင္ဖန္တီးခြင့္ရရွိေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကရင္အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ ရွားမႈ သမိုင္းၾကီးသည္ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းတစု၊ သာမန္လူတစု၏ လႈပ္ရွားမႈမဟုတ္ဘဲ တမ်ိဳးသားလုံးလကၡဏာေဆာင္ သည္ ပရင္အမ်ိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီး ျဖစ္ေၾကာင္းကို ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲၾကီးက ေဖၚထုပ္ျပသလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ တဆက္တည္းမွာပင္ ပရင္အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ကရင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ျပည္ပေသြးထုိးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ျပသလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားထု ဆႏၵျပပြဲ၏ ႏုိင္ငံေရးအဓိပၸါယ္ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ ႏုိင္ငံေရးအသိ မ်ိဳးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ စိတ္ဓါတ္ကို ေမြးထုပ္ျပသည့္ေန၊ ပရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ စည္းလုံးညီညြတ္မႈကို ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ဇာတိ ေသြး၊ ဇာတိမာန္ကို ရဲရဲေတာက္ ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ႏုိင္ငံေရး လက္ဦးမႈကို ကရင္မ်ားရယူသည့္ေန ့၊ ကရင္ကိုကမၻာ က ပိုမိုသိေစသည့္ေန ့ပင္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ (၁၉၅၃)ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၂၃) ရက္မွ (၂၅) ရက္ ေန ့အထိ ဖာပြန္ျမိဳ ့တြင္က်င့္ပေသာ ေကာ္သူေလးျပည္လုံးဆိုင္ရာ
ကြန္ကရက္မွ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့ကို ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ဟု သတ္မွတ္က်င့္ပရန္ ျမစ္၀က်ြန္းေပၚအမွတ္ (၁) ခရိုင္ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္ေအးက အဆိုျပဳျပီး ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ အမွတ္ (၁) တပ္မမႈး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေပၚထူးက ေထာက္ခံ၍ ကြန္က ရက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္ ့ကြက္သူလုံး၀မရွိဘဲ တညီတညြတ္တည္း အတည္ျပဳလိုက္ရာ ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲ ျဖစ္သည့္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ ျဖစ္လာေလသည္။

ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ကူးေန ့
လူမ်ဳိးအသီးသီးတုိ ့သည္ မိမိတုိ ့၏ပတ္၀န္းက်င္ သဘာ၀၊ ေတာေတာင္၊ ေရေျမ၊ ရာသီဥတု၊ သစ္ပင္ပန္းမန္၊ေန၊ လ၊ နကၡတုိ ့ကုိ ေလ့လာမွတ္သား၍၊ အခ်ိန္ကာလ အပုိင္အးျခားတုိ ့ ခြဲျခားသိျမင္ၾကသည္။
ကရင္လူမ်ဳိးတုိ ့သည္ ေရွးပေ၀သဏီကစ၍ အခ်ိန္အကန္ ့အသတ္ကုိ ၾကည့္ၿပီး၊ တစ္ရက္၊ တစ္လ၊ တစ္ႏွစ္ ဟု သတ္မွတ္ကာ အမည္နာမေပးၾကပါသည္။ မိမိတုိ ့၏ ပထမလကုိ စေကာကရင္ဘာသာျဖင့္ “သေလ” ပုိးကရင္ဘာသာျဖင့္ “ထုိက္ေခါက္ဖုိး”ဟု ေခၚၾကပါသည္။
ထုိသို ့ တစ္ႏွစ္ဆန္းလွ်င္ မိမိတုိ ့ ဓေလ့ထုံးစံအရ၊ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ား က်င္းပျခင္း၊ ယစ္နတ္ပူေဇာ္ျခင္း၊ လူၾကီးသူမမ်ားအား ကန္ေတာ့ျခင္းမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။
-“ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ေရာက္လာၿပီ
-ေရခ်ဳိးေခါင္းေလွ်ာ္ စိတ္သန္ ့စင္
- လူၾကီးသူမ ကန္ေတာ့ၾက
-ဆုံးမ ပဲ့ျပင္နာခံမွတ္”။
ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ “သေလ”လ ၊ (ထုိက္ေခါက္ဖုိး)ကုိ ပထမလအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ လဆန္းတစ္ရက္ေန ့ကုိ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါသည္။ “သေလ”လ ၊ (ထုိက္ေခါက္ဖုိး)လသည္ ျမန္မာအားျဖင့္ “ျပာသုိလ”ျဖစ္၍ ျပာသုိလဆန္းတစ္ရက္ေန ့သည္ “ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ျဖစ္ပါသည္။
သုိ ့ေသာ္လည္း ေရွးအခါက ဤေန ့ဤရက္ကုိ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့အျဖစ္ ေျမျပန္ ့ေဒသကရင္အခ်ဳိ ့ႏွင့္ ေတာင္ေပၚကရင္အခ်ဳိ ့တုိ ့သည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက က်င္းပခဲ့ၾကပါသည္။
သုိ ့ရာတြင္ ကရင္ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာႏွစ္သစ္ကူးေန ့ျဖစ္ေသာ ဇန္န၀ါရီလ တစ္ရက္ေန ့ကုိ က်င္းပသည့္နည္းတူ၊ ကရင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္လည္း တန္ခူးလ (သၾကၤန္)အၿပီး ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန ့ကုိ က်င္းပၾကပါသည္။
ထုိ ့အျပင္ ကရင္လူမ်ဳိး ဖုိးပုိက္ဆံဘာသာ၀င္မ်ားသည္ တပုိ ့တြဲလဆန္း (၄)ရက္ ေန ့ကုိ၎၊ ရေသ့ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ားကလည္း တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္(၁)ရက္ေန ့ကုိ၎ အသီးသီး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ကုိ တကြဲတျပားဆီ က်င္းပခဲ့ၾကပါသည္။
ထုိသုိ ့ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ကုိ အကြဲကြဲအျပားျပား က်င္းပၾကေသာေၾကာင့္ စိတ္၀မ္းကြဲမႈမ်ားလည္း ရွိေနၾကပါသည္။ ကရင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေဒါက္တာ တီသံျပာ၊ ဦးလူနီ၊ ေဒါက္တာျမတ္စံ၊ ဦးစံလုံးႏွင့္ အျခားေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား ပါ၀င္ေသာ “ေဒါကလူ”ေခၚ ကရင္အမ်ဳိးသားအသင္းၾကီး၊ Karen National Association (KNA)၊ အသင္းၾကီးကုိ (၁၈၈၁) ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၎အခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မည္သည့္ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ ့အစည္းမွ မရွိေသးေပ။
ထုိအသင္းၾကီးက “ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့”ကုိ တေန ့တည္း က်င္းပလွ်င္ ပုိ၍သင့္ေလွ်ာ္ေၾကာင္း သိရွိသည္။ ထုိ ့ ေၾကာင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ ကရင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအား ေတြ ့ ဆုံေစၿပီး၊ မည္သည့္ေန ့ရက္တြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့က်င္းပရန္ သင့္ေလွ်ာ္မည္ကုိ ေရွးအေထာက္အထားမ်ား၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ စုံစမ္း၍ “ေဒါကလူ”အသင္းၾကီးအား ျပ္န္လည္အစီရင္ခံေစသည္။
ထုိ့ေၾကာင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ အစီရင္ခံစာမ်ား ေပးပုိ ့ၾကသည္သာမက “ဆရာယာနီ”ဆုိသူ ကုိယ္တုိင္လာေရာက္ေတြ ့ဆုံသည္။ “ဆရာယာနီ”သည္ ေျမာင္းျမခရုိင္- တကူးဆိပ္ရြားသာညးျဖစ္၍ ဖါပြန္တြင္ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လုပ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၎ႏွင့္အတူ ေတာင္ေပၚကရင္ေဒသရွိ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား အသုံးျပဳေသာ ပ်ဥ္ျပားျပကၡဒိန္ကုိ ယူေဆာင္လာ၍ တင္ျပသည္။ ထုိပ်ဥ္ျပားျပကၡဒိန္တြင္ တႏွစ္လွ်င္ (၁၂)လ ပါရွိ၍ ပထမလမွာ ျပာသုိလျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသအေထာက္အထားႏွင့္ တင္ျပပါသည္။
ထုိ ့အတူ “ေဒါကလူ”အသင္းၾကီး၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး မန္းဘခင္မွလည္း ႏွစ္ေပါင္း (၇၀)ေက်ာ္က စတင္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ ပုိးကရင္သင္ပုန္းၾကီ္းႏွင္ ့ဖတ္စာအုပ္ကုိ တင္ျပပါသည္။
အဆုိပါစာအုပ္တြင္ တႏွစ္လွ်င္ (၁၂)လ ပါရွိၿပီး ျပာသုိလမွာ ပထမလ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘုိးဘြားမ်ားလက္ထက္မွစ၍ ယေန ့တုိင္ေအာင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ကုိ ျပာသုိလဆန္း (၁)ရက္ေန ့တြင္ က်င္းပေၾကာင္း တင္ျပသြားပါသည္။
ထုိ ့ေၾကာင့္ သမုိင္း၀င္ေန ့တေန ့ရရွိရန္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့အျဖစ္ တင္သြင္းရာ၌ ပထမဦးစြာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွ စတင္ တင္သြင္းရမည္ျဖစ္၍ ကရင္အမတ္ (၁၅)ဦး၏ ဒုတိယဥကၠဌျဖစ္ေသာ ေစာဂြ်န္ဆင္ဒီဖုိးမင္း (Saw Joh Nson –D- P0min)သည္ ေန ့ရက္သတ္မွတ္ေရးအတြက္ တာ၀န္ယူရသည္။ ထုိ ့ ေၾကာင့္ ေစာဂြ်န္ဆင္ဒီဖုိးမင္း သည္ ေတာင္ငူၿမဳိ ့ရွိ ကရင္သက္ၾကီး၀ါရင့္သူတခ်ဳိ ့ႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး သရာမုိးလုိ (ကရင္အမ်ဳိးသားအလံေတာ္ ပုံစံတင္သြင္းရာတြင္ ဒုတိယဆုရရွိသူ)အား ဆက္လက္ တာ၀န္လႊဲအပ္ခဲ့ၾကသည္။
သရာမုိးလုိသည္ ကရင္အမ်ဳိးသားတုိ ့၏ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္သည္ ႏွစ္ေပါင္းမည္မွ်ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားတုိ ့၏ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့သည္ မည္သည့္ေန ့၊ လ၊တြင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဟူေသာ အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္အေပၚ မူတည္၍ ရွာေဖြသုေတသနလုပ္ခဲ့ၿပီး ျပည္လည္တင္ျပခဲ့သည္။

အေရွ ့တုိင္းသုေတသနၾကီးႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဂ်ီ၊ အိပ္ခ်္၊ လူစ့္(G.H.Luce)ႏွင့္ ဂ်ီ၊ အီး၊ ဟာဗီ(G.E. Harvey)တုိ ့၏ မွတ္တမ္းျပဳခ်က္အရ၎၊ အမ်ဳိးသားပညာ၀န္ ဦးဖုိးက်ား ေရးသားေသာ ျမန္မာရာဇ၀င္အရ၎၊ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ ့ ေရွးဦးစြာ ၀င္လာခဲ့ၾကသည္မွာ ဘီ။ စီ ၇၃၉ ခုႏွစ္က ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရေပသည္။
သုိ ့ျဖစ္၍ သရာမုိးလုိက ကရင္သကၠရာဇ္ကုိ ကရင္လူမ်ဳိးတုိ ့ ျမန္မာႏုိင္သုိ ့ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကသည့္ ထုိႏွစ္မွ အစျပဳ၍ ေရတြက္ရန္ အဆုိျပဳခဲ့၏။ ယင္းအဆုိျပဳခ်က္ကုိ ေအ၊ ဒီ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ တင္သြင္းခဲ့ရာ၊ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ ့ စတင္၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကသည့္ ဘီ၊ စီ ၇၃၉ ခုႏွစ္မွ စ၍ ေရတြက္ေသာ္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၆၇၅)ႏွစ္ ရွိၿပီးျဖစ္သည္။
ေတာင္ငူၿမဳိ ့ရွိ သက္ၾကီး၀ါၾကီးမ်ား၏ သေဘာတူညီ သတ္မွတ္လုိက္သည့္ ေန ့ရက္ (သေလလဆန္း (၁)ရက္)ကုိ ဥပေဒျပဳေအာက္လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းအဆုိကုိ ေစာဂြ်န္ဆင္ဒီဖုိးမင္း လက္မွတ္ထုိး၍ ေအာက္လႊတ္အစည္းအေ၀းတြင္ တင္သြင္းခဲ့၏။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၂၃ ရက္ေနံတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ဥပေဒျပဳေအာက္လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွတ္တမ္းတင္ခ်က္အရ (Presented)ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အထက္လႊတ္ေတာ္မွ ဆရာစံေဘာ္ က ဆက္လက္ဦးေဆာင္၍ ၀န္ၾကီး ေစာေဖသာႏွင့္ ညွိႏႈိင္းၿပီး၊ ေဒါက္တာ ဘေမာ္အစုိးရအဖြဲ ့သုိ ့ တင္ျပ၍ အစုိးရ၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ (Cabi-net Executive Pow – er)ျဖင့္ ဘုရင္ခံထံသုိ ့ တင္ျပႏုိင္၍ ဘုရင္ခံ၏ သေဘာတူညီခ်က္ေၾကာင့္ အစုိးရရုံးမ်ားႏွင့္ လႊဲေျပာင္းႏုိင္သည္။
စာခ်ဳပ္စာတမ္း အက္ဥပေဒ (Ne – G0tiable Instrument act.) အစုိးရ အသိအမွတ္ျပဳ ရုံးပိတ္ရက္အျဖစ္ ရရွိခဲ့သည္။
အစုိးရ၏ ပထမဦးဆုံး အသိအမွတ္ျပဳ ရုံးပိတ္ရက္မွာ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁)ရက္ (၁၂၉၉ ခုႏွစ္ ျပာသုိလဆန္း (၁)ရက္ေန ့ျဖစ္ၿပီး၊ ၎ေန ့တြင္ ၀တ္လုံေတာ္ရ ဆစ္ဒနီလူနီက အသံလႊင့္မိန္ ့ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚထြက္လာသည့္ “သာ့ပြာဖုိးလင္းေတး” ျပဳစုေရးဆြဲခဲ့သည့္ ကရင္အမ်ဳိးသားျပကၡဒိန္အရ၊ တစ္ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္၍ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၁)ရက္ေန ့တြင္ က်ေရာက္သည့္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ပြဲေတာ္တြင္ ကရင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး (၅)ဦး ျဖစ္ၾကေသာ ေဒါက္တာစံစီဖုိး၊ မန္းေရႊဘ၊ မန္းလွေဖ၊ ေစာဆစ္ဒနီလူနီႏွင့္ ေစာေဖသာတုိ ့က ၾသ၀ါဒ သ၀ဏ္လႊာေပးပုိ ့ခဲ့သည္။
(သ၀ဏ္လႊာ ေပးပုိ ့သည့္ ေန ့စြဲမွာ “သာ့ပြာဖုိးလင္းေတး”၏ ျပကၡဒိန္အရ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္ၾကိမ္မွ် က်ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ရက္ အမွန္ (၂၁ - ၁၂ - ၁၉၃၈) အစား (၂၁ - ၁၂ - ၁၉၃၉)ဟူ၍ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သတိျပဳအပ္၏)
မည္သုိ ့ပင္ဆုိေစ ယေန ့ ကရင္အမ်ဳိးသားထုတရပ္လုံးက သရာမုိလုိ၏ ရွာေဖြခ်မွတ္ေပးခဲ့သည့္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ေန ့ ျဖစ္ေသာ “သေလ”လဆန္း (၁)ရက္ဟု အတည္ျပဳထားေသာ ျပာသုိလဆန္း (၁)ရက္ သုိ ့မဟုတ္ “ထုိင္ေခါက္ဖုိး”လဆန္း (၁)ရက္ ကုိသာ ဆက္လက္ အတည္ျပဳလက္ခံေနၾကေၾကာင္း ေတြ ့ရွိပါသည္။

ပထမဆုံးေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားႏွစ္သစ္ကူးေန ့ အသံလႊင့္မိန္ ့ခြန္း
ယေန ့ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား
ယေန ့သည္ သမုိင္း၀င္ေန ့ျဖစ္ပါသည္။ အစုိးရက တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားေန ့ လည္းျဖစ္ပါသည္။ ဤေန ့ရက္သည္ ကရင္တစ္မ်ဳိးသားလုံး၏ မဂၤလာအခါေန ့လည္းျဖစ္ပါသည္။ တစ္သီးတစ္ျခား တစ္ကြဲတစ္ျပားေနထုိင္ခဲ့ၾကရာမွ ကၽြႏု္ပ္တုိ ့သည္ ယေန ့မွစ၍ တုိင္းရင္းသားအားလုံး၏ အေရးအခင္းႏွင္ ့ ႏုိင္ငံေတာ္အေရးအခင္းတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။ လူဦးေရ ႏွစ္သန္းေက်ာ္မွ်ရွိေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္၏ ကံၾကမၼာကုိ ဖန္တီးရာ၌ အဓိကမွ ပါ၀င္ႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။
ကၽြႏု္ပ္တုိ ့လူမ်ဳိး ဆိတ္သုဥ္းမသြားဘဲ တည္ရွိေနခဲ့သည္မွာ မည္သည့္အဖြဲ ့အစည္း၊ မည္သည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ မည္သူတုိ ့၏ ပေယာဂေက်းဇူးေၾကာင့္မွ မဟုတ္ဘဲ ကၽြႏု္ပ္တုိ ့၏ထူးျခားေသာ ပင္ကုိယ္အရည္အခ်င္းမ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ပရိယာယ္မရွိ ရုိးသားၾကသည္။ စိတ္ထားေျဖာင့္မတ္ၾကသည္။ ဂီတကုိ ျမတ္ႏုိးသည္။ ဘုရားတရားကုိ ေလးစားသည္။ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ဒုိးတးေပါင္းဖက္ ဆက္ဆံေပါင္းသင္းသြားျခင္းျဖင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ ့ ၏ အမ်ဳိးသားဂုဏ္သိကၡာ၊ အရည္အခ်င္းမ်ားကုိ ခုိင္မာေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ျမွင့္တင္ျခင္းမ်ား ျပဳႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။
ကၽြႏု္ပ္တုိ ့တစ္ေတြ ဆုံးျ့ဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်တ္မွတ္သည့္အခ်ိန္က်လာခဲ့ၿပီး ကၽြႏု္ပ္တုိ ့သည္ ယခင္ကဲ့သုိ ့ပင္ တစ္သီးတစ္ျခား ရပ္တည္ေရးအတြက္ ရပ္တည္ၾကမည္ေလာ၊ သုိ ့တည္းမဟုတ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ၾကမၼာကုိ ဖန္တီးရာ၌ တစ္အပ္တစ္အား လက္တြဲပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မည္ေလာ။
ကၽြႏု္ပ္တုိ ့သည္ ကရင္တစ္မ်ဳိးသားလုံး၏ စည္းလုံးညီညြတ္မႈကုိ တည္ေဆာက္ရင္း ညီညြတ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္ သုိ ့ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ၾကဳိးပမ္းၾကမည္။ ကၽြႏု္ပ္တုိ ့ကရင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ကုိယ္က်ဳိးမဖက္ မေၾကာက္ရြံ ့ဘဲ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး အာဃာတ အလ်ဥ္းကင္းစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ တုိင္းျပည္၊ ႏုိင္ငံေတာ္အက်ဳိးစီးပြားကုိ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္။
ယေန ့အခ်ိန္အခါတြင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ ့အမ်ဳိ်သားအေမြအႏွစ္မ်ား ေရွးေဟာင္းကဗ်ာ၊ လကၤာပုံျပင္မ်ား၊ ကရင္ပညာရွိမ်ားႏွင့္ ရုိးရာ “ယြာ”ဘုရားသခင္ကုိ သတိရေအာက္ေမ့လ်က္ ယင္းတုိ ့၏ ဆုံးမၾသ၀ါဒမ်ားကုိ ျပန္လည္က်င့္သုံးေနၾကပါမည္။ ပုဂၢဳိလ္တစ္ဦးခ်င္းအေနျဖင့္လည္ေကာင္း၊ တစ္အိမ္တစ္မိသားစုအေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဘ၀သစ္တစ္ရပ္ကုိ ပါ၀င္ဖန္တီးေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။
ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ ေတြးေခၚစိ္တ္ကူးလ်က္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည့္လုပ္ငန္းမ်ား ၾကံဆခ်မွတ္ကာ အျခားေသာတုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တစ္စိတ္တစ္၀မ္းတည္း က်ရာက႑မွ စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ လူမ်ဳိးေပါင္းဆုံထားသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္ တာ၀န္ယူသြားၾကမည္။
ထုိ ့ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ ့တစ္ေတြလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ဖြံ ့ၿဖဳိးတုိးတက္ေရး အက်ဳိးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပပါယုံၾကည္ခ်က္မ်ားအတုိင္း ကုိယ္စြမ္း၊ ဥာဏ္စြမ္းရွိသေရြ ့ အားသြန္ခြန္စုိက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ယေန ့ ရက္ျမတ္ ကရင္ႏွစ္သစ္မဂၤလာအခ်ိန္တြင္ အဓိဌာန္ျပဳၾကပါစုိ ့
(၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္လာလ ၂၁ ရက္)
၂၆၇၆ ခုႏွစ္၊ သေလး၊ ထုိက္ေခါက္ဖုိး၊ ျပာသုိလဆန္း (၁)ရက္ ။ ပုံ - စံစီဖုိး၊ ေရႊဘ၊လွေဖ၊ ေဖသာ၊ ဆစ္ဒနီလူနီ

ကရင္္ရုိးရာေကာက္သစ္စားပြဲႏွင့္ ဖီ့ွဗူးေယာ္(ဖီ့ဗူးယ၀္) ပူေဇာ္ပြဲ အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ
ကရင္အမ်ဳိးသားတုိင္း က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္သိရွိနိဳင္ရန္ ရည္ရြယ္လ်က္လက္လွမ္းမွီရာ တတ္နိဳင္သမွ်ရွာေဖြ စုေဆာင္းတင္ျပအပ္ပါသည္။
ကရင့္ရုိးရာဓေလ့ပြဲေတာ္မ်ား
ကရင္လူမ်ိဳးတုိ ့၏ ေရွးဘုိးဘြားဘီဘင္မ်ားသည္ ၀ိညာဥ္ကုိယုံၾကည္ၾကသည္။ ၀ိညာဥ္လိပ္ျပာသည္ လူ၏ခႏၶာကုိယ္တြင္ ပူးကပ္မွီတြယ္ေနၿပီး လိပ္ျပာၽႏွင့္အတူရွိေသာသူသည္ က်န္းမာသည္၊ သန္စြမ္းသည္၊ စိတ္ဓါတ္ၾကံခုိင္မႉရွိသည္ဟု ယုံၾကည္ၾက၏။
ထုိ ့အတူ သစ္ပင္ သီးႏွံတုိ ့တြင္လည္း ၎တုိ ့ကုိကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာ၀ိညာဥ္ရွိသည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။ တနည္းအားျဖင့္ အပင္တုိ ့ကုိေစာင့္ေရွာက္ေသာ နတ္ဟုဆုိနိဳင္ေသာ ရုကၡစုိးနတ္ေကာင္းနတ္ျမတ္တုိ ့ရွိသည္ဟု ယုံၾကည္ၾက သည္။ ထုိနည္းအတူ ေတာင္ယာတြင္ ေတာင္ယာကုိ ေစာင့္ေရွာက္ေသာနတ္၊ လယ္ေျမကုိ ေစာင့္ေရွာက္ေသာနတ္မ်ားအျပင္ လူေနအိမ္တြင္ အိမ္ကုိေစာင့္ေရွာက္ေသာနတ္ဟူ၍ ရွိသည္ကုိ ယုံၾကည္ၾကသည္။
ထုိယုံၾကည္မႉမ်ားေၾကာင့္ကရင္လူမ်ိဳးတုိ ့တြင္ လယ္ယာလုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာပြဲေတာ္၊ ရုိးရာဓေလ့ပြဲေတာ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကသည္။ ၎ရုိးရာဓေလ့ပြဲေတာ္မ်ားမွာ-----
(၁) ေတာင္ယာနတ္စားခ်ိန္ပြဲေတာ္၊
(၂) ေတာ္ယာခုတ္ခ်ိန္ပြဲေတာ္၊
(၃) ေတာ္ယာစူးထုိးခ်ိန္ပြဲေတာ္၊
(၄) ေတာင္ယာစပါးရိတ္သိမ္းခ်ိန္ပြဲေတာ္၊
(၅) ေရေျမာင္းတာတမံပူေဇာ္ပြဲေတာ္၊
(၆) ပ်ိဳးပင္လိပ္ျပာေခၚပြဲေတာ္၊
(၇) စပါးပုံလိပ္ျပာေခၚပြဲေတာ္၊
(၈) ရုိးရာေကာက္သစ္စားပြဲေတာ္ႏွင့္ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲေတာ္၊
(၉) အိမ္သစ္တက္မဂၤလာပြဲေတာ္၊
(၁၀) ထိမ္းျမားမဂၤလာလက္ထပ္ပြဲေတာ္၊
(၁၁) ရြာလုံးကၽြတ္လိပ္ျပာေခၚပြဲေတာ္ (ေခၚ)၀ါေခါင္လခ်ည္ျဖဴပြဲ မဂၤလာပြဲေတာ္၊
(၁၂) အရုိးေကာက္ပြဲေတာ္၊
(၁၃) ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ စသည္ျဖင့္ ပြဲေတာ္အမ်ဳိးမ်ိဳးရွိၾကသည္။ သူ ့အခ်ိန္အခါႏွင့္သူ သူ ့ေနရာ၊ႏွင့္သူ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးက်င္းပၾကသည္။
ဖီ့ဗူးေယာ္အား ရုိးရာပြဲေဇာ္ပြဲတစ္ရပ္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပျခင္း
ကရင္လူမ်ိဳးတုိ ့သည္ စပါးကုိေစာင့္ေရွာက္ေသာ စပါးလိပ္ျပာ (သုိ ့) စပါးေစာင့္နတ္ (ဖီ့ဗူးေယာ္) ရွိသည္ဟုယုံၾကည္ၾကသည္။ ဖီ့ဗူးေယာ္ကုိ ပူေဇာ္ျခင္းအားျဖင့္စပါးသည္ ပ်က္စီးေလလြင့္မႈနည္းပါးၿပီး ပုိမုိ၍အထြက္တုိး၏။ ရွိၿပီးသားစပါးတုိ ့သည္လည္း စားသုံးမႈအစဥ္လုံေလာက္ၿပီး မသိမသာတုိးပြားၿမဲျဖစ္သည္ဟုယုံၾကည္ၾက၏။ ထုိယုံၾကည္ခ်က္အရ ဖီ့ဗူးေယာ္ကုိ ရုိေသသမႈျပဳေသာအားျဖင့္ ရိုးရာပူေဇာ္ပြဲတစ္ရပ္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပၾကသည္။
ၾကဳိတင္ျပင္ဆင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားအဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း
ကရင္လူမ်ိဳးတုိ ့သည္ လယ္ယာေျမထြန္ယက္ၿပီး၍ စုိက္ပ်ိဳးရန္သင့္ျမတ္ေသာ ရက္ျမတ္သုိ ့ေရာက္လာလွ်င္ ဦးစြာလယ္ေျမ ကြက္၏ေဒါင့္စြန္းတုိ ့၌ စပါးပင္(၇)ပင္ (သုိ ့) မ်ိဳးေကာက္ခ်က္(၇)ခ်က္ကုိ စုိက္ထားရသည္။၎စုိက္ထားေသာ စပါးပင္မ်ားကုိ ကၽြဲႏြားတိရိစ>ာန္ မ်ားမဖ်က္ဆီးႏုိင္ေအာင္ေကာင္းစြာကာရန္ထားႀကသည္။၎ဖီ့ဗူးေယာ္စပါးစိုက္ျပီးမွသာက်န္လယ္ေျမကြက္ကိုဆက္လက္စိုက္ပ်ဳိးႀကသည္၊၊အကယ္၍ရက္ေကာင္းျမတ္ေန ့တြင္ စပါးစိုက္ပ်ဳိးရန္အေျခအေနမေပးပါကစတိသေဘာျဖင့္ဖီ့ဗူးေယာ္စပါးကိုစိုက္ပ်ဳိးထားႀကသည္။ေနာင္အဆင္ေျပးေသာအခ်ိန္မွသာက်န္ေသာလယ္ကြက္ကိုစိုက္ပ်ဳိးႀကသည္။၎ျပဳလုပ္ခ်က္ကိုကရင္လူမ်ဳိးတို ့ကေလာင္းဆိုက္ခြတ္(လင္ဆိက္ေခါဟ္)ဟုေခၚဆိုႀကသည္။အခ်ိန္တန္၍စပါးရင့္မွည့္ခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါတြင္လည္းစပါးကြက္မ်ားကိုဦးစြာရိတ္ျပီးစပါးစည္းမ်ားက္ိုတလင္းတြင္စုပံုထားႀကသည္။စပါးစည္မ်ားတလင္းသို ့အားလံုးစံုပံုျပီးမွသာဖီ့ဗူးေယာ္စပါးကိုျပန္ရိတ္ရသည္။ဖီဗူးေယာ္စပါးကိုရိပ္သိမ္းျပီးေသာအခါစုစည္းျပီး၀ါးကိုင္း၏ထိပ္ဖ်ားတြင္ခ်ည္ေႏွာက္ကာတြဲလြဲခ်ထားရသည္။(၀ါးကိုင္းကိုထိပ္ဖ်ားအရြက္အခက္မ်ားခ်န္းလွပ္ျပီး၊အရင္ပ္ိုင္းအရြက္အခက္မ်ားခ်န္းလွပ္ျပီးအရင္ပိုင္းအရြက္အခက္မ်ားကိုသပ္ခ်ပ္ရသည္)၎အျပင့္ယက္ထားေသာ

ရုိးရာေကာက္သစ္စားပြဲ က်င္းပျခင္း
ကရင္လူမ်ဳိးတုိ ့သည္ မိရုိဖလာ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ၊ ေရွးဦးမဆြကပင္ လုပ္ကုိင္ၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းမ်ားမွ ေပၚထြက္လာသည့္ သီးဦးသီးဖ်ားမ်ားျဖင့္ ရုိးရာေကာက္သစ္စားပြဲကုိ က်င္းပေလ့ရွိၾကသည္။ သုိ ့ေသာ္ ကရင္လူမ်ိဳးကုိ ျမန္မာနုိင္ငံသုိ ့ေရၾကည္ရာျမက္။နဳရာေရာက္လာၾကသည့္အခါ ေရေျမေဒသ ျခားနားစြာေနထုိင္မႈ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရေသာ ခရီးၾကမ္းတုိ ့ေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္နီးစပ္မႈႏွင့္ ဘာသာယုံၾကည္မႈကုိႏြယ္၍ ေကာက္သစ္စားပြဲ က်င္းပသည့္ေန ့ရက္မ်ား ကြဲျပားလာခဲ့ၾကသည္။ေဒသအလိုက္ ေကာက္သစ္ စားပြဲေတာ္ က်င္းပျပဳလုပ္ေလ့ရွိေသာ ေန ့ရက္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။
(၁) မိရုိးဖလာကုိ ကုိးကြယ္ေသာ ေတာင္ေပၚေဒသေန ကရင္တုိ ့သည္ တစ္ႏွစ္တာ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းၿပီးစီး၍ အရုိးေကာက္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီးမွသာ က်င္းပေလ့ရွိျခင္း။
(၂) ကရင္ျပည္နယ္ ဖါးအံႏွစ္ျခားေဒသရွိ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္တုိ ့သည္ နယုန္လအတြင္း ပထမအပတ္ စေနေန ့(မူထုန္း)တြင္ က်င္းပေလ့ရွိျခင္း။
(၃) ကရင္ျပည္နယ္ ဖါးအံဒုံရင္းေဒသရွိ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ကရင္တုိ ့သည္ တန္ေဆာင္မုန္းလ ပထမအပတ္ စေနေန ့(မူထုတ္)တြင္ က်င္းပေလ့ရွိျခင္း။
(၄) ေျမျပန္ ့ေဒသေန ကရင္အခ်ိဳ ့ႏွင့္ ထုိင္း(ယုိးဒယား)ရွိ ကရင္အခ်ိဳ ့တုိ ့က ျပာသုိလဆန္း တစ္ရက္ေန ့တြင္ က်င္းပေလ့ရွိျခင္း။
(၅) ကရင္ျပည္နယ္ တလာကူရေသ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အခ်ိဳ ့က တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ တစ္ရက္ေန ့တြင္ က်င္းပေလ့ရွိျခင္း။
စသည္ျဖင့္ ဘာသာယုံၾကည္မႈအရ ကြဲျပားေလ့ရွိၾကသည္။ သုိ ့ေသာ္ ရုိးရာေကာက္သစ္စားပြဲေတာ္ႏွင့္အတူ ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲကုိ ယွဥ္တြဲလ်က္က်င္းပေလ့ရွိၾကသည္။ လုပ္ငန္းလုပ္ဟန္ အနည္းငယ္ကြဲျပားမႈရွိေသာ္လည္း ရည္ရည္ခ်က္ကား အတူတူပင္ျဖစ္သည္။
ကရင္လူမ်ိဳးတုိ ့သည္ ရုိးရာေကာက္သစ္စားပြဲေတာ္၌ ေနာဟ္ပြဲ(ေခၚ) နပန္းပြဲ လက္ေ၀ွ ့ပြဲ ၊ ၾသပြဲမ်ားျဖင့္ အင္အားျပ၊ သတၱိျပ၊ က်န္းမာသန္စြမ္းမႈကုိ ျပေသာယွဥ္ၿပိဳင္ပြဲမ်ား က်င္းပၾကုသည္။
ရုိးရာေကာက္သစ္စားပြဲ (အင္းလင္ဗူးသင့္ေခါဟ္) ႏွင့္အတူ ဖီ့ဗူးေယာ္အား ပူေဇာ္ပြဲကုိ ေပ်ာ္ရြင္စြာ ဆင္ယင္က်င္းပၿပီးေနာက္ တလင္းရွိစပါးမ်ားကုိ စပါးက်ီသုိ ့ ထည့္သြင္းရေလသည္။ ေက်းရြာအလုိ္က္အမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ စပါးက်ီ (သုိ ့) ရြာပုိင္းစပါးက်ီကုိ သင့္ေလ်ာ္သည့္ေနရာတြင္ သတ္မွတ္ေဆာက္လုပ္ထားၾကသည္။ စပါးက်ီတြင္းသုိ ့ စပါးအားလုံးထည့္သြင္း ၿပီးမွသာလွ်င္ ဖီ့ဗူးေယာ္စပါး၊ ၎၏ မ်ိဳးေစ့ဥ (အု္ခုီ ့) ျဖစ္ေသာ ေျမစာလုံးခဲတစ္လုံးႏွင့္ ၎အား ပူေဇာ္ပသထားေသာ ပုလုိင္းငယ္တုိ ့ကုိ စပါးက်ီ၏အေပၚေထာင့္ တစ္ေနရာတြင္ တင္ထားၿပီး တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး ဖီ့ဗူးေယာ္ကုိယ္စား စပါးက်ီကုိ ေစာင့္ေရွာက္ေစလသည္။အခ်ိဳ ့မွာ ဖီ့ဗူးေယာ္တုိင္ထိိတ္တြင္ ဖီ့ဗူးေယာ္ကုိယ္စား သိန္းငွက္ိရုပ္ျပဳလုပ္ခ်ိတ္ဆြဲထားၾကသည္။ သိန္းငွက္ရုပ္ရွိုျခင္းျဖင့္ ၾကြက္၊ ငွက္ ၊ ၾကက္မ်ား စပါးကုိလာေရာက္ဖ်က္ဆီးမႈကုိ ကာကြယ္သည္။ သိန္းငွက္ကၾကြက္၊ ငွက္ ၊ၾကက္မ်ားကို ထုိးသုတ္ခ်ီယူ စားေသာက္ျခင္းအားျဖင့္ စပါးကုိဖ်က္ဆီးသည့္အႏၱရာယ္မ်ားကုိ ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္၍ သိန္းငွက္ရုပ္ကုိ ခ်ိတ္ဆြဲၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ယေန ့ ဖီ့ဗူးေယာ္ ပူေဇာ္ပြဲ က်င္းပသည့္အခါ ဖီ့ဗူးေယာ္အား ျပန္လည္ပုိ ိ့ေဆာင္ေသာအားျဖင့္ လူစုလူေ၀းမ်ား တန္းစီၿပီး အုိးစည္၊ ဖါးစည္မ်ားျဖင့္ တေပ်ာ္တပါးပုိ ့ေဆာင္ၾကၿပီး ေပ်ာ္ပြဲရၷင္ပြဲတစ္ရပ္အျဖစ္ က်င္းပၾကသည္ကုိ ေတြ ့ရေပသည္။
ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲ က်င္းပျခင္းအခမ္းအနားအစီအစဥ္
ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲကုိ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့နံက္ပုိင္းတြင္ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကသည္။ နံနက္ေနအာရုံတက္ခ်ိန္တြင္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္အား လြင့္ထူျခင္း၊ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ အထိမ္းအမွတ္ေဟာေျပာပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ၿပီးေနာက္ ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲကုိ တစ္ဆက္တည္းက်င္ပၾကသည္။ ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲျပဳလုပ္သည့္ အခမ္းအနားအစီအစဥ္မွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။
ပြဲေတာ္အႀကီးအမွဴး (၁)ဦးႏွင့္အရန္(၂)ဦးတုိ ့က၊ ရာဇမတ္၀င္းအတြင္းသုိ ့ စတင္ေနရာယူျခင္း။
ေန ့(၇)ေန ့စုံေသာ အဖုိး (၇)ဦးႏွင့္ အဖြား (၇)ဦးတုိ ့က ေျမငယ္မ်ားျခံရန္လ်က္ ေနရာယူျခင္း။
ပြဲေတာ္အႀကီးအမွဴးမွစပါးလိပ္ျပာမ်ားအသီးသီးျပန္လည္၀င္ေရာက္လာေစရန္ႏွင့္ ဖီ့ဗူးေယာ္အား မွာတမ္းေခြ်ေသာအားျဖင့္ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ျခင္း။
ပြဲေတာ္အႀကီးအမွဴးက ဦးေဆာင္လ်က္ အဖုိးအဖြားႏွင့္ ေျမးငယ္မ်ားအားလုံး ရာဇမတ္၀င္္းအတြင္းမွ ျပန္လည္ထြက္ခြါျခင္း။
အထက္ပါအခမ္းအနားအစီအစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။
ပြဲေတာ္အႀကီးအမွဴးမ်ားေနရာယူအၿပီးတြြြင္ ေန ့(၇)ေန ့စုံေသာ အဖုိး(၇)ဦးႏွင့္အဖြား(၇)ဦးတုိ ့သည္ ေျမးငယ္မ်ားက ျခံရံလုိက္ပါလ်က္ ရာဇမတ္၀င္္းအတြင္းသုိ ့ ဆက္လက္ေနရာယူၾကသည္။ ရာဇမတ္၀င္းအတြင္းရွိ စပါးပုံအား လက္ယာရစ္ ျဖင့္ (၃)ပတ္တိတိလွည့္ပတ္ပူေဇာ္ၿပီးေနာက္ စပါးပုံ၏ လက္ယာဘက္တြင္ အဖုိး(၇)ဦးကလည္းေကာင္း၊ လက္၀ဲဘက္တြင္ အဖြား(၇)ဦးကလည္းေကာင္း ၊ ေန ့နာမ္အလုိက္အသီးသီးေနရာယူၾကသည္။ ေျမးငယ္မ်ားက အဖုိးအဖြား၏ ေနာက္၌ ေနရာယူၾကသည္။ထုိသုိ ့ေနရာယူၿပီးခ်ိန္တြင္ ပြဲေတာ္အႀကီးအမွဴးသည္ စပါးလိပ္ျပာမ်ားအသီးသီး ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာေစရန္ႏွင့္ ဖီ့ဗူးေယာ္အား မွာတမ္းေခြ်ေသာအားျဖင့္ ကရင္ဘာသာျဖင့္ စတင္၍ ရြတ္ပါသည္။ ပြဲေတာ္အႀကီးအမွဴးရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ျခင္း ၿပီးဆုံးသည့္အခါတြင္ အဖုိးအဖြားမ်ားက စပါးပုံအား အေမႊးနံသာရည္မ်ား ပက္ျဖန္းၾကၿပီး ေျမးငယ္မ်ားက ေပါက္ေပါက္ဆုပ္မ်ား ႀကဲပက္ၾကသည္။ ၿပီးေနာက္ ပြဲေတာ္အႀကီးအမွဴးက ေရွ့ဦးမွ ဦးေဆာင္ၿပီး အဖုိးအဖြားႏွင့္ေျမးငယ္မ်ားတုိ ့ေနာက္မွ ျခံရံလုိက္ပါလ်က္ ရာဇမတ္၀င္းအတြင္းမွ အသီးသီးျပန္လည္ထြက္ခြါၾကသည္။
ပြဲေတာ္၌ဧည့္ခံေကြ်းေမြးရန္ အသင့္ျပဳလုပ္ထားေသာ ရုိးရာစားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္မ်ား ေခါင္ရည္မ်ားကုိ ပြဲေတာ္လာပရိတ္သတ္မ်ားအား တည္ခင္းဧည့္ခံေကြ်းေမြးၾကသည္။ ကရင္ယဥ္ေက်းမႈ လူငယ္ေမာင္မယ္မ်ားကလည္း ပရိတ္မ်ားအား ရုိးရာေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖေပးၾကသည္။
နိဂုံး
ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲကုိ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားေနထုိင္ရာ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ႏွစ္သစ္ကူးေန ့အခမ္းအနားႏွင့္အတူ ယခင္က ယွဥ္တြဲျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေမွးမွိန္လာကာ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္ေနေပသည္။ ကရင္ျပည္နယ္ ကရင္စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ တုိးတက္ျဖန္ ့ပြားေရးအသင္းသည္ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါးျဖစ္ေသာ ဖီ့ဗူးေယာ္ပူေဇာ္ပြဲရုိးရာဓေလ့ကုိေဖၚထုတ္ထိမ္းသိမ္းျမွင့္တင္ေသာအားျဖင့္ ဖါးအံၿမိဳ ့ေပၚတြင္က်င္းပေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ကူးေန ့ပြဲေတာ္မ်ားတြင္ သရုပ္ျပပြဲအျဖစ္ က်င္းပျပသနိဳင္ခဲ့သည္။အဆုိပါ သရုပ္ျပပြဲမွ ရုိက္ကူးထားေသာ မွတ္တမ္းဓါတ္ပုံမ်ားကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ ့ တပ္မေတာ္စစ္သမုိင္းျပတုိက္တြင္ အမ်ားျပည္သူေလ့လာနိဳင္ရန္ ခ်ိတ္ဆြဲျပသထားသည္။
ကရင္အမ်ိိဳးသားတုိင္း မိမိတုိ ့၏ ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားကုိ အျမတ္တနိဳးေဖၚထုတ္ထိမ္းသိမ္း ျမွင့္တင္နိဳင္ၾကပါေစ ဟူ၍ ဆႏၵျပဳအပ္ပါသည္။